Ταξιδεύοντας Ιταλία- Από την Ελλάδα στην Ιταλία, τον Οκτώβριο του 2010

(27/9/2010-4/10/2010)

© Πιπίνα Δ. Elles (Dr Pipina D. Elles)

Μία μικρή εισαγωγή

Το ταξίδι μας ξεκίνησε από τα Γιάννινα στις 9μ.μ.  στις 27 /9/2010, με λεωφορείο που κατέφθασε από Θεσσαλονίκη και  με ξεναγό, καθ’ όλη την εκδρομική μας περιπέτεια, την Τασούλα[1].  Ταξιδεύουμε μέσω της Εγνατίας οδού και φθάνοντας στην Ηγουμενίτσα κατευθυνόμαστε στο μεγάλο, για τα ταξίδια του εξωτερικού, λιμάνι της. Όταν πλέον έχουμε μπει στο χώρο του, ευχαριστούμε και αποχαιρετούμε τον οδηγό μας, καθώς το λεωφορείο αυτό εξυπηρετεί τον Ελληνικό χώρο, μόνο. Από εδώ, πολύ αργά τη νύχτα, κοντά στα μεσάνυχτα,  επιβιβαζόμαστε σε ένα τεράστιο ferry, της Minoan Lines, που αν και παρουσιάζεται να είναι Ελληνικής ιδιοκτησίας, έχει αγοραστεί από τους Ιταλούς. 

Ταξιδεύουμε ολονύκτια, για Ιταλία… Ο ύπνος είναι γλυκός στην καμπίνα μας, αλλά διακόπτεται κάποια στιγμή το πρωί, όταν το ξυπνητήρι μας ειδοποιεί ότι είναι ώρα να σηκωθούμε για να απολαύσουμε το ξημέρωμα στην Αδριατική… Το πετυχαίνουμε αυτό και λίγο αργότερα τρώμε κάτι για πρωινό, στο ένα από τα δύο μεγάλα εστιατόρια.  Ύστερα συγκεντρωνόμαστε στο διάβασμα μια και δε βλέπουμε τίποτα άλλο πια, πέρα από τη συνεχή γαλάζια επιφάνεια της  Αδριατικής θάλασσας. Κάπου -κάπου αντικρίζουμε σε αρκετή απόσταση, μικρά πλοιάρια, μάλλον ψαράδικα που χάνονται έτσι στα γρήγορα όπως και εμφανίζονται.  Όσο ξεκούραστη κι αν είναι η αεικίνητη γαλάζια επιφάνεια και μάλιστα σε συνδυασμό με τον μεγάλο σύντροφό της, τον ουρανό, δεν σε τραβά πέρα από κάποια χρονική περίοδο.  Αποζητούμε την παρέα ετούτου του υπέροχου ζευγαριού στα διαλείμματά μας από το διάβασμα, για να ξεκουράζουμε τα μάτια μας.  Και οι ώρες κυλούν… 

Αρκετή ώρα πριν από το μεσημέρι, πληροφορούμεθα ότι πλησιάζουμε στην Ancona.  Από τα κλειστά παράθυρα του μεγάλου καθιστικού χώρου, παρακολουθούμε τη μεγάλη Αδριατική θάλασσα να φεύγει πίσω μας και το τεράστιο ferry μας, να μας φέρνει όλο και πιο κοντά στην πόλη όπου θα αποβιβαστούμε. Κάποια στιγμή ξεχωρίζουν κάποια εξέχοντα στον ορίζοντα, αντικείμενα. Πρόκειται για είδης κεραίας, και διάφορες άλλες εγκαταστάσεις, προφανώς απαραίτητες σε ένα τέτοιο χώρο, όπως το λιμάνι της Ancona[2]. 

 Έχει ήδη περάσει το μεσημέρι τη στιγμή που αποβιβαζόμαστε!  Η Ancona μας υποδέχεται με τον γαλάζιο ουρανό της, την ζέστη της και την διαρκή κίνησή της.  Λεωφορεία, φορτηγά, ιδιωτικά αυτοκίνητα, πάνε και έρχονται, φεύγουν ή περιμένουν. Πρόκειται για ένα τεράστιο χώρο αποβάθρας.  Παρόμοια και με τα πλοία: κάποια προσαράσσουν, άλλα είναι αραγμένα και άλλα  αποπλέουν από το τεράστιο λιμάνι της.   Ένα λεωφορείο της ιδίας Ελληνικής εταιρείας, όπως εκείνο που μας μετέφερε από τα Γιάννινα στην Ηγουμενίτσα, μας περιμένει εδώ. Είναι αυτό που θα έχουμε μέχρι το τέλος τους ταξιδιού μας, δηλαδή μέχρι το Bari.  Ο Οδηγός μας είναι σπουδαίος.  Είναι φιλικός έχει χιούμορ, αλλά κυρίως, όπως αποδεικνύεται στην πορεία, είναι ένας πολύ καλός οδηγός. Είναι Έλληνας. Παρόμοια και η ξεναγός μας: κατέχει το αντικείμενό της, ώστε  πέρα από την μελλοντική ξενάγηση,  είναι σε θέση να απαντά αδίστακτα σε όλες τις ερωτήσεις μας.

Ύστερα από την επίσκεψη μας, της μιας εβδομάδας -χρόνια πριν[3]– στα νότια διαμερίσματα της Ιταλίας και την παραμονή  μας σε διάφορες γνωστές πολιτείες (Πρίντεζι και  Νεάπολη και τις μεταξύ αυτών μικρότερες πόλεις), συμπεριλαμβανομένης της Σικελίας (Κατάνη και αλλού)  και του Κάπρι, βρισκόμαστε και πάλι στην Ιταλία, επίσης για μία εβδομάδα, αυτή τη φορά στη Βόρεια.  Είμαστε κατενθουσιασμένοι.  Περιμένουμε πολλά από αυτό το ταξίδι: ικανοποίηση και ξεκούραση, ψυχική κυρίως…  και τον εμπλουτισμό μας σε εμπειρίες και μάλιστα ‘από πρώτο χέρι’! Το πρόγραμμά μας είναι εξαιρετικό, οι χώροι διανυκτέρευσης από τους καλύτερους, πρωινό και βραδινό συμπεριλαμβάνονται στο πακέτο,  και οι ξεναγοί μας, τέσσερις στον αριθμό, μας εγγυώνται the best! Έχουμε ήδη πάρει μία γεύση για όσα θα ακολουθήσουν…

Βενετία (Venice)

Από την Ancona ερχόμαστε στη  νεώτερη τη σύγχρονη πόλη της Βενετίας[4]. Διανυκτερεύουμε εδώ και ενωρίς το πρωί[5], ύστερα από ένα πλούσιο πρωινό, ετοιμαζόμαστε να ταξιδέψουμε με καραβάκι προς την καθόλα εξωτική Βενετία[6], την περίφημη πολιτεία των Δόγηδων και των πολλών καναλιών, που κολυμπά κυριολεκτικά στην θάλασσα, καθώς είναι χτισμένη πάνω σε 117 μικρά νησάκια, που ενώνονται με 409 γέφυρες!

Η Μεσαιωνική Βενετία είναι πασίγνωστη και αγαπημένη πολλών κινηματογραφιστών (γνωστές οι κινηματογραφικές ταινίες τύπου James Bond ή και πρόσφατα το κινηματογραφικό έργο The Tourist, που γυρίστηκαν στον χώρο της) και οπωσδήποτε λογοτεχνών… Είναι γεγονός ότι η εξωτική ετούτη  νησόπολη, απασχόλησε μέσω των αιώνων την παγκόσμια λογοτεχνία!  Και το ιστορικό της; Ας το ψάξουμε λιγάκι…

Το μεγάλο κανάλι της πόλης φέρει τρεις, επίσης μεγάλες, γέφυρες: την Ponte dell’ Rialto, την Ponte dell’ Academia  και την Ponte dei Scalzi. Η μικρή γέφυρα Ponte dei Sospiri (Γέφυρα των Στεναγμών), πήρε το όνομά της από τους στεναγμούς εκείνων που επρόκειτο να φυλακιστούν ή ήταν ήδη φυλακισμένοι, στις τώρα παλιές πλέον φυλακές των θρύλων, στην άλλη  άκρη της γέφυρας.

Η Βενετία μέχρι τον 11^ο αι. ήταν σπουδαία εμπορική δύναμη, εν πολλοίς ευεργετηθείσα από το χάος που είχαν προκαλέσει οι Σταυροφόροι της πρώτης σταυροφορίας, το 1095.  Εξακολούθησε να ευδοκιμεί εξαιτίας πάντα των σταυροφοριών  και στις αρχές του 13^ου αι., υπό τον Δόγη Enrico Dandolo. Η Βενετία αφ’ εαυτής, είχε ηγηθεί της Τέταρτης Σταυροφορίας η οποία κατέστρεψε την Κωνσταντινούπολη, οι σταυροφόροι της άρπαξαν τα περισσότερα από τα πλούτη της  και επιπλέον ως επικράτεια διατήρησε πολλές από τις περιοχές που είχε καταλάβει.

Τον 13^ο και 14^ο αι., ανταγωνίστηκε την Genoa ως προς την θαλάσσια υπεροχή και τελικά επεκράτησε της αντιπάλου της, στη Chioggia το 1380. Στη συνέχεια επιδόθηκε στην επέκτασή της στην ξηρά και κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος του Veneto που σήμερα είναι οι περιοχές   Lombardy  και  Emilia-Romagna.

Το 1271[7] ο γνωστός σε όλους Βενετός έμπορας Μάρκο Πόλο μαζί με τον πατέρα του  και τον θείο του ταξίδεψε στην Κίνα δια ξηράς και ύστερα από είκοσι χρόνια επέστρεψε στην Βενετία, δια θαλάσσης.

Η αύξηση της δύναμης των Τούρκων,  ανάγκασε τους Βενετούς, επίσης να αυξήσουν τις δυνάμεις τους,  ώστε να προστατεύσουν τα ενδιαφέροντά τους στην Μεσόγειο.  Η πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και της Βενετικής περιοχής του Μωρέως το 1499, επέτρεψαν στους Τούρκους να ελέγχουν  την πρόσβαση των Βενετών στην Αδριατική Θάλασσα.  Η ανακάλυψη επιπλέον της Αμερικής  το 1492 και η  παράκαμψη του ακρωτηρίου Καλής Ελπίδας  το 1498, από τον Πορτογάλο εξερευνητή Vasco Da Gama, άνοιξε νέες εμπορικές οδούς και επέτρεψε στους Ευρωπαίους εισαγωγείς να αποφεύγουν τους φόρους ή τις υποχρεώσεις τα οποία καρπούνταν έως τότε, οι Βενετοί.

Η Βενετία  υπήρξε κοσμοπολίτικη  και εμπορικά προσείλκυε ανθρώπους από όλα τα έθνη.  Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι δεν επεχείρησε να εμποδίσει την παρουσία ή την επίδραση του Ιουδαϊσμού ενώ οι Αρμένιοι προστατεύθηκαν κατά την περίοδο των ανακρίσεων, θρησκευτικής φύσεως. Ως δύναμη είχε το μονοπώλιο κατασκευής υάλινων σκευών κτλ. την γνωστή έως και σήμερα φημισμένη φίρμα, Μουράνο.  Οι Βενετοί επιπλέον, είχαν επαναφέρει την τέχνη κατασκευής μωσαϊκών και κατείχαν την τέχνη  κατασκευής μεταξιού και δαντέλας.

Η Βενετία άρχισε να χάνει έδαφος  τον 16^ο και 17^ο αι. καθώς το Παπικό Κράτος και οι Τούρκοι εκμεταλλεύονταν τις αδυναμίες της.  Το 1669 έχασαν την Κρήτη από τους Τούρκους, ύστερα από πόλεμο 25 χρόνων, μαζί τους.   Το 1797 the Maggior Consiglio διέλυσε το Σύνταγμα και άνοιξε τις πόρτες της Βενετίας στον Ναπολέοντα, ο οποίος την παρέδωσε στην Αυστρία.  Όταν επέστρεψε στην δύναμη το 1805, ενσωμάτωσε την Βενετία στο Βασίλειό του στην Ιταλία,  αλλά μετά την πτώση του την επέστρεψε εκ νέου στην Αυστρία.  Η Βενετία ενώθηκε με τα υπόλοιπα κρατίδια της Ιταλίας, το 1886.

Αν και η Βενετία βομβαρδίστηκε στον   Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν υπέστη σοβαρές ζημίες.  Η πόλη εξελίχθηκε σε τουριστικό κέντρο  τον 19^ο αι.,  καθώς η Τεργέστη την είχε ξεπεράσει στο εμπόριο.  Η Βενετία δέχεται 20.000.000 τουρίστες τον χρόνο από τους οποίους οι περισσότεροι  μένουν μόνο μία ημέρα!

Αυτά τα λίγα σχετικά με το ιστορικό της νεραϊδένιας Βενετίας.

Κι αν δεν είναι σπουδαίο, το γεγονός ότι εφέτος αξιωθήκαμε να επισκεφτούμε τη Βενετία! Παρά το γεγονός ότι η Ιστορία της και η Τέχνη της είναι από τις σημαντικότερες μορφές που την χαρακτηρίζουν και την φημίζουν, η σημερινή καθημερινότητά της είναι εξίσου ενδιαφέρουσα.

Το παλιό πλοιάριο που δε διαθέτει καν μία σωστή γεφυρούλα για την επιβίβαση σε συτό, μας παραλαβαίνει από την παραλιακή ζώνη της νέας και στεγανής Βενετίας, με ένα εισιτήριο των 16 ευρώ, για να μας φέρει στην υδατοκρατούμενη πόλη των Δόγηδων…

Συνταξιδεύουμε με κάποιους Κορεάτες και ενώ οι άντρες είναι μάλλον συντηρητικοί, οι γυναίκες γελούν διαρκώς, τρώνε καραμέλες και μία από αυτές μου προτείνει να πάρω μία από το σακουλάκι της. Αρνούμαι ευγενικά και ρωτάω από πού είναι, αν και υποπτεύομαι την εθνικότητά τους.  «Είμαι από την Κορέα», λέει με σπασμένα αγγλικά και συνεχίζει γελώντας πάντα: «Αγαπώ τη χώρα μου!» Το επαναλαμβάνει διαρκώς, ενώ ταυτόχρονα γελάει και αισθάνομαι ότι μία Ελληνίδα  δε θα μπορούσε να επικοινωνήσει  έτσι απλά και γελαστά την τόσο σημαντική φράση: «αγαπώ τη χώρα μου!»  Είναι ασυνήθιστο ίσως, ένας άνθρωπος να επαναλαμβάνει μια τέτοια φράση,  επειδή  δεν γνωρίζει άλλες, έτσι απλά για να επικοινωνεί με το απέναντι πρόσωπο! Αναμφίβολα εντυπωσιάζει η ανεμελιά τους.

Η θάλασσα –αρκετά ταραγμένη σήμερα- ανοίγεται πλατιά, ενώ ταυτόχρονα μοιάζει με τεράστιο κανάλι ανάμεσα σε δύο στεριές.  Το χρώμα της φαίνεται ξεθωριασμένο για κάποιο λόγο.  Σκέφτηκα ότι ίσως και να οφείλεται  στο δυνατό ήλιο.  Ίσως όμως και όχι.

Όταν φτάνουμε ύστερα από ώρα οι ιδιόρρυθμοι Ιταλοί του πλοιαρίου, πετάνε και πάλι -όπως όταν επιβιβαζόμασταν-, τρεις-τέσσερις σανίδες για να σχηματίσουν μία πρόχειρη γέφυρα για όλο αυτόν τον κόσμο στο καραβάκι! Είμαστε τουλάχιστον πενήντα άτομα! Μας εντυπωσιάζει δυσάρεστα ετούτη η προχειρότητά τους και η στεγνή σχεδόν εχθρική συμπεριφορά τους!   Αδικαιολόγητη… Άραγε… θέλουν ή δεν θέλουν τουρίστες; Δεν μπορούμε να ρωτήσουμε… Προσέχουμε όμως και μάλλον εντελώς ακούσια!

Κατεβαίνουμε χωρίς καμία βοήθεια, και στην ξηρά, επιτέλους σώοι και αβλαβείς, προχωρούμε στην λουρίδα που βρίσκεται κοντά στα ξενοδοχεία και κάποια εστιατόρια μπροστά από αυτά ή και μόνα τους.  Βλέπουμε ξαφνικά κάτι πολύ ασυνήθιστο μέχρι στιγμής: δύο καραμπινιέρους από τους οποίους ο ένας κρατά αυτόματο σε θέση βολής!  Ο δεύτερος φαίνεται να μιλά σε άγνωστο  άτομο, με ύφος ανακριτή, μάλλον.   Δεν κοιτάζουμε, αλλά σοκαρισμένοι από ετούτη, την εχθρική μάλλον σκηνή, προχωρούμε.

Σε ετούτη την επίσκεψή μας στην Ιταλία, διαπιστώνουμε ότι οι Ιταλοί είναι διαφορετικοί από εμάς τους Έλληνες. Ίσως γιατί την πρώτη φορά που την επισκεφθήκαμε ο σύντροφός μου και εγώ, είμαστε τόσο νέοι και… ωραίοι… και όχι μόνο στα μυαλά ή στην εμφάνιση… αλλά κυρίως στην ανεμελιά… Οι πολίτες της Βενετίας δεν επικοινωνούν με τους επισκέπτες τους.  Είναι στεγνοί, επιφυλακτικοί και μάλλον καχύποπτοι! Και… πέρα από την Ιταλική, δεν μιλούν άλλη γλώσσα.  Αυτό το διαπιστώνει κανείς στα καταστήματα και αλλού. Σπάνια ακούς κάποιον να λέει κάτι στην αγγλική. Αν δεν μπορείς να επικοινωνήσεις στη γλώσσα τους, κυρίως στα καταστήματα, τότε αναγκάζεσαι να τους δείχνεις με το χέρι σου αυτό που χρειάζεσαι. Υποθέτουμε ότι υπάρχει και σεβαστός αριθμός εκπαιδευμένων ατόμων που επικοινωνούν στην αγγλική, μόνο που δεν έτυχε να συναντήσουμε κάποιους μέχρι στιγμής μπροστά μας. Τα καταφέρνουμε με τα λίγα ιταλικά μας που τα μάθαμε πριν και σχετικά εύκολα, εξαιτίας της γνώσης μας των Λατινικών… κι ας λέμε ότι είναι νεκρή γλώσσα ως προφορική πια!  Ας σημειωθεί εδώ, μια και μιλάμε για  την ιταλική γλώσσα, ότι  τα κινηματογραφικά έργα που παίζονται στην ιταλική τηλεόραση, ασχέτου προέλευσης,  ντουμπλάρονται στην Ιταλική και μόνο.  Δεν υπάρχουν υπότιτλοι στα Ιταλικά για έργα με αγγλική γλώσσα. Και σίγουρα τα Νέα τους αναμεταδίδονται πάντα στην Ιταλική.     Αλλά προχωρούμε…

Είναι γεγονός ότι κυκλοφορεί πολύς κόσμος εδώ στη Βενετία, και η ζέστη είναι αρκετή για να θέλει ο καθένας «να πιάσει ίσκιο».  Με τον σύντροφό μου προχωράμε προς την πρώτη γέφυρα που ξανοίγεται μπροστά μας -στα δεξιά μας- και βαδίζουμε για ένα χρονικό διάστημα –πάντα ακολουθούμε την οδηγό μας-  στα  κανάλια πάντα δεξιά, που οδηγούν στις γραφικότερες περιοχές της Βενετίας. Είναι μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πορεία μέσα στον κόσμο, που ενώ αναπνέει σήμερα, έχει τις ρίζες του σε μία τόσο μακρινή εποχή.  Η προσπάθεια συντήρησης της πόλης είναι εμφανής παντού. Τα κανάλια κρατούν την πόλη πιο δροσερή από ότι στην παραλιακή ζώνη  η θάλασσα.  Σε ετούτο συμβάλλουν και οι σκιές των κτηρίων που βρίσκονται κάποτε πολύ κοντά, έστω και αντίκρυ, στις δύο όχθες του ενός καναλιού.   Εντυπωσιάζει επίσης το πόσο ελάχιστες είναι οι γόνδολες που κυκλοφορούν.  Παρατηρούμε και αποθηκεύουμε στη μνήμη μας και στην κάμερα, όσα μπορούμε περισσότερα.  Η όλη διαδρομή μας είναι σκέτη μαγεία.  Ξεχνάμε τις μικρολεπτομέρειες που δυσκολεύουν κάπως.

Οι περίφημοι πάσσαλοι -με την μαύρη ταινία περιτυλιγμένη γύρω τους-, στις άκρες των καναλιών για την στάθμευση της φημισμένης γόνδολας, οι ντυμένοι με ριγωτά μπλουζάκια, ναυτικά καπέλα και μαύρα παντελόνια γονδολιέρηδες[8] κι εκείνα τα μαγαζάκια τα φορτωμένα με σουβενίρ, που αρχίζουν από απλά δαχτυλίδια κλειδιών διακοσμημένα με γόνδολες ή με το έμβλημα της Βενετίας.  Είναι και εκείνες οι διαφορετικές μάσκες, φορτωμένες με τις πολυποίκιλτες,  χρυσίζουσες παγιέτες και χάντρες, και κυρίως εκείνη η ξεχωριστή, η περίφημη μάσκα του γιατρού, με την καταπληκτική μακριά και αγκυλωτή μύτη[9].  Μαύροι μανδύες από σατέν, με χαλαρές κουκούλες, δίνουν δίπλα στις μάσκες την εντύπωση ότι βρίσκεσαι κάπου εκεί στον μεσαίωνα…  έτοιμος να πάρεις μέρος σε κάποια ιεροτελεστία… ή απλά να περάσεις, μασκαρεμένος, μια νύχτα γεμάτη κέφι…

Είναι σωστή η σκέψη ότι η Βενετία είναι μία τουριστική πολιτεία, με ωραία αναπαλαιωμένα κτήρια.  Αλλά τι κτήρια… και τόσα πολλά!  Μία ολόκληρη μεσαιωνική πόλη που θαρρείς πως ξέχασε ο χρόνος να αφήσει πάνω της τα αχνάρια του γήρατος.  Θα μιλήσουμε ίσως για ελάχιστα. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί ναοί κι   ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο ναός του Αγίου Μάρκου (Basilica di San Marko),  ένας μεγαλοπρεπής συνδυασμός αρχιτεκτονικής  και διακοσμητικής σε Βυζαντινό ρυθμό, που εξελίσσεται σε ρυθμό Αναγέννησης.   Ο περίφημος αυτός ναός είχε καταστραφεί το 932 από πυρκαγιά και ξαναχτίστηκε.  Όμως ο Δόγης  Domenico Contarini,  το 1063, αποφάσισε να ξανακτίσει το ναό δίνοντάς του το σχήμα του  Ελληνικού Σταυρού, και με πέντε υπέροχους τρούλους,  έχοντας ως μοντέλο την Εκκλησία των Δώδεκα Αποστόλων  στην Κωνσταντινούπολη, που αργότερα καταστράφηκε. Ο ναός του Αγίου Μάρκου ολοκληρώθηκε το 1094 και ήταν η ιδιωτική εκκλησία του Δόγη της Βενετίας μέχρι το 1807, οπότε καθιερώθηκε ως ο καθεδρικός ναός της πολιτείας.  Για περισσότερα από 500 χρόνια οι δόγηδες επέκτειναν την εκκλησία και την φόρτωναν με θησαυρούς αρπαγμένους από την Ανατολή και κυρίως από την Κωνσταντινούπολη, την οποία λεηλάτησαν, όπως ήδη αναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια των σταυροφοριών.

Οι καμάρες πάνω από τη στοά που οδηγεί στις Θύρες του ναού, φέρει μωσαϊκά  και ένα από αυτά,  στα αριστερά, που παριστάνει την μεταφορά του σώματος του Αποστόλου Μάρκου στη Βενετία, ολοκληρώθηκε το 1270. Στο μπαλκόνι πάνω από την κεντρική είσοδο, υπάρχουν τα αντίγραφα τεσσάρων μπρούτζινων αλόγων  ενώ τα γνήσια που βρίσκονται εντός του ναού, εκλάπησαν από την Κωνσταντινούπολη όταν αυτή λεηλατήθηκε το 1204, στην 4^η σταυροφορία την εκ μέρους της Βενετίας.  Ο Ναπολέων τα μετέφερε στο Παρίσι το 1797, αλλά επεστράφησαν στην Βενετία μετά την κατάλυση της Γαλλικής Αυτοκρατορίας.

Πίσω από την Αγία Τράπεζα του Αγίου Μάρκου, ένα κομμάτι της από χρυσό, σμάλτο και πολύτιμους λίθους, κατασκευάστηκε στην Κωνσταντινούπολη το 976, για τον Δόγη Pietro Orseolo I. Αυτό, το ίδιο κομμάτι, δουλεύτηκε εκ νέου στην Κωνσταντινούπολη, το 1105, μεγάλωσε το 1209, από μαστόρους του χρυσού στην Βενετία και εγκαθιδρύθηκε στην Αγία Τράπεζα του Αγίου Μάρκου τον 14^ο αι.  Τελικά φέρει 2000 πολύτιμους λίθους (σμαράγδια, αμέθυστους, ζαφείρια και μαργαριτάρια).  Και η  99 μέτρων (ενενήκοντα και εννέα μέτρων) καμπάνα (Campanille: Bell Tower) του ναού, που  κατασκευάστηκε   τον 10^ο αι., κατέρρευσε στις 19 Ιουλίου του 1902  και αργότερα κτίστηκε εκ νέου.

Στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου (Piazza San Marco), εκτός από τον υπέροχο συνώνυμο ναό, υπάρχει η στοά (Procuratie Vecchie and Nuove), και μέρος της ξύλινης πασαρέλας για τους πεζούς, όταν η πλατεία βυθίζεται στο νερό.  Μπορείς να περιμένεις όρθιος να χτυπήσει η καμπάνα του Torre dell’ Orologio  (15^ου αι.), ή να καθίσεις να φας κάτι ή και να πάρεις τον καφέ σου στο Florian  ή Quandri,  τα δύο καφέ κέντρα του 18^ου αι., που βρίσκονται το ένα απέναντι από το άλλο και πάντα στην πλατεία για την οποία μιλάμε…

Αγοράζουμε κάρτες με φωτογραφίες από αξιοθέατα της πόλης της Βενετίας και μόλις που προλαβαίνουμε να τις ταχυδρομήσουμε,  χρησιμοποιώντας τις υπηρεσίες του τεράστιου κεντρικού ταχυδρομείου, Fondaco dei Tedeschi, κοντά Rialto Bridge.

 

Στην συνέχεια επισκεπτόμαστε το εργαστήριο κατασκευής των υάλινων προϊόντων Μουράνο (Murano) και την αίθουσα έκθεσής τους, δίπλα σε αυτό.  Στεγάζεται σε ένα παλιό κτήριο και ανεβαίνουμε μία στενή σχετικά σκάλα για να φτάσουμε σε αυτό.  Είναι πολλοί αυτοί που κατεβαίνουν ή ανεβαίνουν την ίδια σκάλα.  Στο εργαστήριο Μουράνο δουλεύει το καμίνι.  Καθόμαστε σε πάγκους τοποθετημένους αμφιθεατρικά και παρακολουθούμε τον καλλιτέχνη να φτιάχνει ένα άλογο.  Μόλις φεύγουμε έχοντας θαυμάσει τη μαεστρία του, ρίχνει το φιγουρίνι του μέσα στο φούρνο και το λιώνει εκ νέου, έτοιμη και πάλι ύλη για να επιδείξει την τέχνη του στο επόμενο γκρουπ επισκεπτών.  Σήμερα –υποθέτω ότι αυτό είναι ρουτίνα κι ας λένε- πουλάνε κάποια από τα περίφημα ανά τον κόσμο προϊόντα τους, με κάποια μικρή… ‘έκπτωση’.  Κάποιες κυρίες αγοράζουν γυάλινα περιδέραια!..

Βγαίνουμε και πάλι στην περίφημη Πλατεία του Αγίου Μάρκου με τις ξύλινες πασαρέλες της (που όπως είπαμε χρησιμοποιούνται τις βροχερές ημέρες που η πλατεία γίνεται λίμνη), με τα γραφικά και ομολογουμένως ακριβά εστιατόριά της και το συγκρότημα μουσικής που περιφέρεται στην Πλατεία από εστιατόριο σε εστιατόριο, ανεβαίνοντας πάνω σε εξέδρα και παίζοντας όμορφα τραγούδια ή μουσική ιταλικού ρεπερτορίου…

Και το φαγητό; Είναι μάλλον καλό ακόμη και στα πίσω από το κέντρο εστιατόρια (ίσως και να είναι καλύτερο!)  που εστιάζονται μέσα στις μικρές βενετσιάνικες πλατείες, με τα μικρά σαν πηγάδια κτίσματα στο κέντρο τους, με τις εκκλησίες διαφόρων Αγίων, ακόμη και με επιγραφές ελληνικές. Παίρνουμε μακαρονάδα Μπολονιέζε, σαλάτες, φρέσκο τραγανό ψωμί  και κρασί.  Μα την αλήθεια η ζωή είναι απόλυτα ικανοποιητική όταν βλέπεις τόσα θαυμαστά πράγματα και ικανοποιείσαι γαστριμαργικά με νόστιμα φαγητά!

 

Επισκεπτόμαστε την Ελληνική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, γνωστή ως San Giorgio dei Greci που βρίσκεται κοντά στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου. Συγκεκριμένα βρίσκεται δίπλα στο Rio dei Greci ένα μικρό  κανάλι,  τριάντα μέτρα, από τις εκβολές του Riva degi Schiavoni. Η Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου είναι η αρχαιότερη και η σπουδαιότερη εκκλησία της Ορθόδοξης Διασποράς. Κτίστηκε με χρήματα των Ελλήνων στη Βενετία και εκείνων που την επισκέπτονταν. Η άδεια για το κτίσιμό της αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες. Δύο τάξεις Ελλήνων μεταναστών πέτυχαν επιτέλους  την άδεια: οι Έλληνες στρατιώτες που υπηρετούσαν στο στρατό της Βενετίας και οι Έλληνες Διανοούμενοι, και κυρίως εκείνοι που είχαν αφήσει την Κωνσταντινούπολη πίσω τους, ύστερα από την καταστροφή της, στην Τέταρτη Σταυροφορία!

Η εκκλησία άρχισε να κτίζεται το 1539, ολοκληρώθηκε  το 1573 και κόστισε 15.000 χρυσά δουκάτα! Αρχιτέκτονες ήταν οι γνωστοί: Sante Lomberdo (1539-1547), Gianantonio Chiona (1548 onwards), και ο Bernardo Ongarin (1587-1603). Ο ναός είναι βασιλικού ρυθμού και εξωτερικά μοιάζει με Βενετσιάνικη Εκκλησία της Αναγέννησης.  Ως σύνολο είναι απλός, επιβλητικός, και διακοσμείται με θαυμάσια αρμονικά αρχιτεκτονικά στοιχεία.

Πάνω από την κεντρική είσοδο του ναού υπάρχει μωσαϊκό του Ιησού Χριστού και μία επιγραφή που συντέθηκε από τον Μιχαήλ Σοφιανό το 1564.  Όταν ο ναός ολοκληρώθηκε το 1573, προσεκλήθη ο Μιχάλης Δαμασκηνός,  ο μεγαλύτερος Κρητικός αγιογράφος  της εποχής και αγιογράφησε όλο σχεδόν το εικονοστάσιο, καθώς και τις εικόνες άλλων αγίων (1574-1582).  Ακόμη ένας πολύ γνωστός αγιογράφος, επίσης από την Κρήτη, ο Εμμανουήλ Τζάνης – Μπουνιάλης και ιερέας του Ναού, συμπλήρωσε το εικονοστάσιο  αγιογραφώντας τις δύο πόρτες του ιερού και τις δύο κολώνες του εικονοστασίου. Ο Ιωάννης ο Κύπριος (1589-1593), εξαιρετικός αγιογράφος της εποχής του, αγιογράφησε αργότερα  τους τοίχους του θόλου, υπό την επίβλεψη του περίφημου Βενετού ζωγράφου, Tintoretto.

H σημαντικότερη εικόνα στον ναό του Αγίου Γεωργίου, είναι εκείνη του Χριστού που ευλογεί (η σύνθεσή του χρονολογείται ενωρίς τον 14^ο αι.). Ετούτη βρίσκεται  στα αριστερά της Βασιλικής Εισόδου (της εισόδου προς το Ιερό του Ναού).  Η εικόνα είναι δώρο της πριγκίπισσας Άννας Παλαιολογίνας – Νοταρά,  θυγατέρας του τελευταίου Λογοθέτη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.  Η συγκεκριμένη εικόνα αναφέρεται στον Goethe και Andre Malraux.

Γύρω από τον ναό του Αγίου Γεωργίου, ιδρύθηκε το Flaginean College (1662-1905), εκκλησιαστική ακαδημία, όπου εκπαιδεύτηκαν ιερείς και δάσκαλοι. Το ίδιο κτήριο φιλοξενεί το Ελληνικό Ινστιτούτο  Βυζαντινών και Μετα-Βυζαντινών Σπουδών, δίπλα στον Ναό.  Εκατοντάδες από τις θαυμάσιες εικόνες του Ναού, άμφια και ιερά αντικείμενα,  έχουν μεταφερθεί εδώ, στις αρχές του 1950 και μεγάλος αριθμός από αυτούς τους θησαυρούς, εκτίθενται στον αυτό χώρο.

Επίσης το παλαιότερο κτήριο του Campo dei Greci, φιλοξένησε για αιώνες το Μοναστήρι των Ευγενών Ελλήνων Καλογραιών στη Βενετία (1601-1834) και το σχολείο τους, των Ελληνίδων.   Όλα αυτά τα ιδρύματα μαζί με τους φημισμένους εκδοτικούς οίκους στην συγκεκριμένη περιοχή –γύρω από το Ναό του Αγίου Γεωργίου-,  σχημάτισαν μία αξιόλογη ελληνική παρουσία στη Βενετία.

Υπό την σκέπη του Ναού αυτού, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, εργάστηκε για την έκδοση του πνευματικού περιεχομένου, περιοδικού Φιλοκαλία και επίσης ο Βαρθολομαίος Κουτλομουσιάνος  από την Ίμβρο, καθηγητής στο Flaginean College, εργάστηκε για την έκδοση του Μenea.

Το 1797 η κατάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας  από τον Ναπολέοντα,  συνετέλεσε στην παρακμή της πλούσιας Ελληνικής Ορθόδοξης Παροικίας της Βενετίας. Κατασχέθηκαν τα υπάρχοντα  του Ναού και  κατά συνέπεια οι Έλληνες μετανάστευσαν σε ασφαλέστερες περιοχές.  Παρά ταύτα ο Ναός εξακολούθησε να υφίσταται και να διατηρεί μεγάλο μέρος του πλούτου του, τους ιστορικούς θησαυρούς και εκείνους της Τέχνης δίπλα στην επιβλητικότητά του.

Τον Νοέμβριο του 1991 η Αρχιεπισκοπή της Ιταλίας και έξαρχος της Νότιας Ευρώπης  ανακήρυξε ως δική της περιοχή, το ιστορικό Campo dei Greci in Venice.  Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου αναβαθμίστηκε σε Μητροπολιτικό Καθεδρικό Ναό της νέας Αρχιεπισκοπής και έκτοτε απέβη το έμβλημα όχι μόνο των Ορθοδόξων πιστών της Βενετίας, αλλά και ολόκληρης της Ιταλίας. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Ναός του Αγίου Γεωργίου υπάγεται στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, από όπου και λαμβάνει εξέχοντες κληρικούς.

Δυστυχώς  για εμάς τους επισκέπτες, σήμερα, το Μουσείο των Βυζαντινών Εικόνων, είναι κλειστό.  Ωστόσο το κανάλι δίπλα μας παρηγορεί και μας δροσίζει.  Βγάζουμε κάποιες φωτογραφίες, αλλά δεν μας επιτρέπεται να φωτογραφίσουμε τον ναό, εσωτερικά.

Ετοιμαζόμαστε να αναχωρήσουμε από την πριγκίπισσα της Αδριατικής.  Κάνει ακόμη ζέστη.  Ακολουθούμε την ξεναγό μας και περνάμε κατευθείαν στην παραλιακή… Τώρα πια ετοιμαζόμαστε για την αποχώρησή μας από την εξωτική Βενετία. Επιστρέφουμε στην νεόκτιστη, την μοντέρνα Βενετία, που και σήμερα παραμένει διανυκτερεύων σταθμός. Μετά από ένα επιτυχή ύπνο, το πλούσιο πρωινό, μας προετοιμάζει για μια καινούργια περιπέτεια:  το ταξίδι μας στην πανέμορφη Φλωρεντία, την φημισμένη  για την ιστορία της, της Τέχνης,  τα μνημεία της και για τις περίφημες πλατείες της, παράπλευρα με  την φυσική ομορφιά της.

Φλωρεντία (Florence)

Το λεωφορείο μας αφήνει κοντά στον προορισμό μας[10].  Βαδίζουμε διασταυρώνοντας οδούς,   για να βρεθούμε τελικά σε ένα πολύ ζωτικό σημείο της φημισμένης πολιτείας, την Piazza Della Signoria, εντός της οποίας βρίσκεται ο περίφημος για την εξωτερική ζωηρόχρωμη επίστρωση των τοίχων του, Καθεδρικός ναός  της  Santa Maria Del Fiore (Αγίας Μαρίας (ή Παναγίας) των Ρόδων). Ξεχωρίζουν  οι διακοσμητικές σειρές απλών άνθινων σχημάτων, καθώς και ρόμβων σε ρόδινες ή λευκές πλάκες, όπου εξέχουν αγαλματίδια ποικίλων μορφών.

Η συγκεκριμένη πλατεία επεκτείνεται σε μία δεύτερη και μοιάζει με  υπαίθριο Μουσείο Τέχνης.  Φέρει μεγάλο αριθμό επιβλητικών κτηρίων, ιστορικής σημασίας και ταυτόχρονα σημαντικό αριθμό μικρών ή μεγάλων αγαλμάτων  που πέρα από τον ρόλο τους, της διακόσμησης, καθιστούν αθάνατη την μνήμη εκείνων που τα δημιούργησαν. Το μείγμα όλων αυτών των στοιχείων της Τέχνης, έχουν καθιερώσει ένα υπέροχο μουσειακό κλίμα.

Εδώ λοιπόν, δίπλα στο Palazzo Vecchio[11], δεσπόζει και το τεράστιο σιντριβάνι του Ποσειδώνα.  Στην είσοδό του Palazzo Vecchio (della Vigna Vecchia), υπάρχουν τα  αντίγραφα: του Δαυΐδ του Michelangelo  και του Λέοντος του Donatello Marzocco.  Στο κέντρο του συνολικού χώρου, αυτής της δεύτερης στην συνέχεια πλατείας, δεσπόζει το άγαλμα του Cosimo I de’ Medici, εδώ, ως ιππότης.

Προχωρούμε, προσπαθώντας να συλλάβουμε  με την κάμερά μας και να διατηρήσουμε όλα αυτά, που αργότερα θα γίνουν αχνές μνήμες! Βαδίζουμε  στη Via Giuseppe Verdi, όπου βρίσκεται και το σημαντικό μουσείο Uffizi (Gallery)[12]. Η ουρά του πλήθους που περιμένει είναι κάτι το απίστευτο.  Δεν υπάρχει περίπτωση να προλάβουμε να το επισκεφτούμε. Τουλάχιστον όχι αυτή τη φορά, ίσως όμως, σε μια άλλη, αποκλειστική επίσκεψη στη Φλωρεντία, αν είμαστε τυχεροί.

Το μουσείο Uffizi, πέρα από τη συλλογή έργων Τέχνης της οικογένειας Medici, κρατά την μεγαλύτερη συλλογή Ιταλικής και Φλωρεντινής Τέχνης. Προχωρούμε πάντα κοιτάζοντας δεξιά και αριστερά, αυτό που προσφέρει ο μουσειακός χώρος της Φλωρεντίας. Βαδίζουμε στο Via Giuseppe Verdi και βρισκόμαστε στην ευθεία για τον ποταμό ‘Αρνο. Τον πλησιάζουμε. Είναι καλά  φραγμένος για την ασφάλεια των κατοίκων και των επισκεπτών της, με τοίχο και ωραίες αψίδες. Ο ‘Αρνο είναι ένα μεγάλο ποτάμι, τελικά.

Αφήνοντας τη Via Giuseppe Verdi, μπαίνουμε στην κατά μήκος του ποταμού, οδό, που στο σημείο αυτό, της εισόδου μας, παίρνει το όνομα Lungarno Generale Diaz.  Παρατηρούμε ότι το όνομα αυτό αλλάζει και η οδός τώρα πια αποκαλείται Lungarno  AML de’ Medici,  και στο σημείο που αλλάζει και πάλι το όνομά της σε Lungarno d Archibusieri, γυρίζουμε δεξιά και ενώ ακολουθούμε την οδό Via par Santa Maria, περνάμε μπροστά από  το Mercato Nuovo[13].

Στη συνέχεια επιστρέφουμε στον Καθεδρικό ναό της Santa Maria Del Fiore. Όλη αυτή η περιπατητική διαδικασία, διήρκεσε περισσότερο από πέντε ώρες! Είμαστε κουρασμένοι… Είναι ώρα για καφέ και γλυκό.  Χρειαζόμαστε ενέργεια! Ομολογουμένως είναι πολύ ακριβά τα ευρώ, σε σύγκριση με το αυστραλιανό δολάριο! Ύστερα από όλα αυτά είναι καιρός να επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο μας.   Θα φάμε βραδινό και όποιος έχει κουράγιο μπορεί να βγεί και πάλι έξω… αργότερα το βράδυ, μετά το δείπνο.

Αναχωρώντας από τη Φλωρεντία προορισμός μας είναι η Ρώμη[14] (The eternal City) και ειλικρινά οφείλω να καθίσω και να γράφω ώρες, παρουσιάζοντας τις πλατείες της (Novone και άλλες),  με τα διάσημα στην κυριολεξία κτήρια και κυρίως το συγκρότημα του κράτους του  Βατικανού, το  περίφημο Αμφιθέατρό της,  και τόσα άλλα, όσα επισκεφτήκαμε, είδαμε και ανανεωθήκαμε παντοιοτρόπως και δη ιστορικά… Θα υπερπηδήσω λοιπόν την ξενάγηση αυτή εδώ, για να επανέλθω κάποια άλλη στιγμή αργότερα, και αποκλειστικά για τη Ρώμη,  του χρόνου  επιτρέποντος!

Πομπηία (Pompeii)

Σήμερα το πρωί, ταξιδεύουμε από Ρώμη προς Πομπηία[15].   Η μέρα είναι πολύ συμπαθητική: γαλανοί ουρανοί, κανονικές θερμοκρασίες και πολύ διάθεση εκ μέρους μας για τη συνέχιση αυτής της ταξιδιωτικής περιπέτειας.

Έχοντας αφήσει πίσω μας την Ρώμη, έρχομαι για να αναφερθώ στο ταξίδι μας προς την Πομπηία, με το λεωφορείο πάντα.  Η διαδρομή είναι σπουδαία, όπως άλλωστε, παντού στην Ιταλία.   Ακόμη κι αν λένε ότι η Κεντρική Ιταλία και η νότια είναι φτωχότερες περιοχές συγκριτικά με την βιομηχανική ελίτ της Βόρειας Ιταλίας, παρατηρούμε και διαπιστώνουμε ότι οι δρόμοι είναι θαυμάσιοι, οι οδηγοί προσεκτικοί και οι περιοχές καλλιεργημένες πάντα με επιμέλεια. Κάποια χωράφια έχουν ετοιμαστεί για την επόμενη σοδειά και φέρουν έντονα τα ίχνη καμένου χόρτου: είναι καφετιά.

Σε κάποια περιοχή, στον δρόμο που περνά έχοντας παράπλευρα τη Νεάπολη, υπάρχουν ακόμη μικρά κωνοειδή κτίσματα[16] κατασκευασμένα από λίθους, που άλλοτε και σε χαλεπούς καιρούς οι εργάτες αιχμάλωτοι των αρχόντων, έχτιζαν κρυφά για να προστατεύονται στον ύπνο και την ημέρα τα γκρέμιζαν ώστε να μην τιμωρούνται γι’ αυτό.

Περνάμε τα διόδια και πάντα με κατεύθυνση την Πομπηία. Αρκετές ώρες από την Ρώμη τώρα πια και πλησιάζοντας  στον προορισμό μας η ξεναγός μας μιλάει για τον Βεζούβιο που υψώνεται αριστερά μας. Υπογραμμίζει πως το ύψος του ελαττώθηκε σημαντικά, ύστερα από την έκρηξή του. Αιτία βέβαια η υπερβολική ποσότητα λάβας που χύθηκε και απλώθηκε σε μεγάλη έκταση γύρω του υψώνοντας ταυτόχρονα το επίπεδό της.

Απολαμβάνουμε την ολοζώντανη φύση και τον χρυσίζοντα αιθέρα.  Είναι μία πολύ όμορφη φθινοπωρινή ημέρα.  Ο ήλιος ομορφαίνει τα πάντα στην διαδρομή μας. Ο Δίας φαίνεται επιεικής και όρισε για σύντροφό μας τον Απόλλωνα! Και… η ακούραστη συνοδός μας ιστορεί και επεξηγεί…

Την Πομπηία την ίδρυσαν οι Oscans τον 8^ο π. Χ. αι., ομάδα χωρικών και κτηνοτρόφων.  Ήδη από τον 6^ο π. Χ. αι.  (η Πομπηία) δέχεται την επίδραση των Ελλήνων και τον 4^ο π. Χ. αι. καταλαμβάνεται από τους Samnites. Από εδώ  πέρασαν και επέδρασαν και οι Ετρούσκοι.  Κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους το 80 π. Χ. (κατ’ άλλους το 89 π. Χ.)

Η Πομπηία  είχε μοντέλο της  την Ρώμη ήταν όμως μικρότερης κλίμακας, συγκριτικά με εκείνη.  Στο κέντρο της υπήρχε ένα μεγάλος χώρος, το Forum, όπου πηγαινοέρχονταν ή συγκεντρώνονταν οι κάτοικοί της. Υπήρχε επίσης το Καπιτώλιο (Capitolium), αφιερωμένο στους Δία (Jupiter), Ιανό (Juno) και Αθηνά  (Minerva) και το Δικαστήριο (Basilica).  Μαρτυρούνται από τα κατάλοιπά τους. Υπάρχουν επίσης και τρία σύνολα λουτρών: τα Forum, τα Stabian και τα Central Baths. Τα πιο καλοδιατηρημένα σήμερα είναι τα Stabian  Baths. Διαπιστώνουμε  επιπλέον την ύπαρξη δύο αμφιθεάτρων, από τα οποία το μεγαλύτερο  είναι Ελληνικής προέλευσης, που όμως ανακατασκευάσθηκε  σύμφωνα με το ρωμαϊκό γούστο. Εντυπωσιάζει η μεγαλοπρεπής κατοικία ‘χειρούργου’ και οι κατοικίες των Faun[17] και των Chaste Lovers που βρίσκεται  υπό επισκευήν από το 1987.

Το 79 π. Χ. η Πομπηία κάλυπτε μία περιοχή 160 acres και είχε πληθυσμό 20.000, από τον οποίο το 60% ήταν ελεύθεροι και το 40% σκλάβοι. Τον 1^ο αι μ. Χ.,  ως  ευδοκιμούσα παραλιακή πόλη, μερικώς Ρωμαϊκή και μερικώς ελληνική, έμοιαζε σε πάρα πολλά με την Ελληνική Κόρινθο. Για να καταλάβουμε τη ζωή των κατοίκων της Πομπηίας καλύτερα, μπορούμε να μελετήσουμε τα προς Κορινθίους  βιβλία της Καινής Διαθήκης  (Πρώτο και Δεύτερο).

Όταν ο Βεζούβιος εκτόξευσε τη λάβα του στις 24 Αυγούστου το 79 π. Χ., κάλυψε δύο σημαντικές ως προς την εξέλιξή τους πόλεις: την Πομπηία με στάχτη  και το Ηράκλειον[18] (Herculaneum–Ercolano) που κοίταζε από ψηλά το λιμάνι της Νεάπολης (Naples) με πολλά μέτρα λάβας. Το Ηράκλειο είχε πολλές πλούσιες βίλες στην περιοχή του, όπως οι: Oploutis at Torre, και Annunziata, διακοσμημένες   με  ωραιότατες τοιχογραφίες.  Τα κτήρια του Ηρακλείου διατηρήθηκαν πολύ καλύτερα από ότι εκείνα της εμπορικής Πομπηίας.

Φτάνουμε τελικά στην νεκρή πολιτεία!.. Υπάρχουν εστιατόρια στην οδό όπου βρισκόμαστε και το λεωφορείο μας παρκάρει στην πλατεία για τα λεωφορεία των επισκεπτών, από την πλευρά των εστιατορίων.  Από την απέναντι πλευρά του δρόμου, στους πρόποδες πια, της νεκρής πολιτείας υπάρχουν αρκετοί πάγκοι-μαγαζάκια προστατευμένα με τέντες, που φέρουν πληθώρα τα ‘σουβενίρ’, όπως παντού αλλού στην Ιταλία, όπου υπάρχουν αξιοθέατα.  Ανεβαίνουμε και φτάνουμε στον χώρο όπου βγάζουμε τα εισιτήριά μας. Χαμηλά μέρη της πόλης ανοίγονται μπροστά μας κι ανάμεσά τους ο λιθόστρωτος ανήφορος, προς ότι απόμεινε από τα ποικίλα κτίσματά της.  Η ομάδα μας έχει ένα αξιόλογο Ιταλό οδηγό τον Τάο, που μιλάει ελληνικά.  Κρατά μία ομπρέλα και μας συμβουλεύει να προσέχουμε πάντα την ομπρέλα του όταν υψώνεται,  καθώς θα σηματοδοτεί την παρουσία του και την πρόοδο της πορείας μας, ανάμεσα στα κτίσματα της Πομπηίας, αν απομακρυνθούμε από το γκρουπ κάποια στιγμή. Περνούμε την είσοδο που θα μας επιτρέψει να κατευθυνθούμε στον προορισμό μας. Ανεβαίνουμε στο λιθοστρωμένο ανωφερή δρόμο.    Δεξιά και αριστερά υπάρχουν υπολείμματα κτισμάτων. Βρισκόμαστε για τα καλά… μέσα στη νεκρή πολιτεία. Αποκαλύπτεται για μυριοστή φορά  η αδυναμία της ανθρώπινης υπόστασης μπροστά στα δεινά που προξενούν οι τιμωρίες της φύσης.  Ο πλανήτης που δεν εγγυάται την αιωνιότητα αδυνατεί επίσης να εγγυηθεί την οικτρή έκπληξη που προκαλεί ένα σεισμός, μία πλημμύρα, ή ένα ηφαίστειο. Εξάλλου δεν εγγυάται το ίδιο και για τον εαυτό του.  Τίποτα δεν είναι για πάντα!  Όμως πονά το σκεπτικό αυτής της συγκεκριμένης  καταστροφής: το θάψιμο της Πομπηίας κάτω από τις καυτές στάχτες που εκσφενδόνισε ο Βεζούβιος. Τα εκμαγεία γύψου πραγματικών ανθρώπινων υπάρξεων και ζώων, προκαλούν φρίκη.  Αμέτρητα τα σκεύη που έχουν τοποθετηθεί στο χώρο αυτόν για τους περαστικούς επισκέπτες της και πολλά άλλα σε άλλα μουσεία της χώρας.

Προχωρούμε σε κάποιους χώρους  άλλοτε καλοβαλμένων πολιτών της εμπορικής πόλης. Τα κεραμίδια στις στέγες κάποιων κατοικιών, βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση. «Βλέπετε το ψηφιδωτό του Μ. Αλεξάνδρου στη Μάχη της Ισσού… μίμηση τους αληθινού ψηφιδωτού της Ραβένας!» εξηγεί ο Ιταλός ξεναγός μας Τάο, σε άπταιστα πάντα ελληνικά. Μαθαίνουμε ότι πήρε 150 χρόνια τους εκσκαφείς και αρχαιολόγους να φέρουν στο φως ετούτο το μέρος της Πομπηίας, και το οποίο αποτελεί μόνο το 1/3 της θαμμένης πόλης. Στη γωνία δρόμου παρατηρούμε πλακέτα επάνω στον τοίχο του κτηρίου: πρόκειται για μία ανάγλυφη κατσίκα. Ο Τάο, εξηγεί πως η πόλη ως αγροτική-κτηνοτροφική έφερνε πλακέτες παρόμοιες για να κατονομάσει τις οδούς της. Περνούμε την Οδό Κατσίκας, λοιπόν!

Κάποιοι λιθόστρωτοι δρόμοι –προφανώς εμπορικοί-  φέρουν τρείς ογκώδεις, λευκούς λίθους[19],  οι οποίοι εξέχουν του λοιπού οδοστρώματος και αποτελούν πέρασμα, είδος γέφυρας, για εκείνους από τους αλλοτινούς κατοίκους της πόλης, που κυκλοφορούσαν όταν έβρεχε και πλημμύριζαν οι δρόμοι.  Οι όποιου είδους, άμαξες,   περνούσαν τους τροχούς τους ανάμεσα από αυτές τις πέτρες, που αποτελούσαν όπως ήδη ανέφερα, την πασαρέλα των πεζών. Βλέπουμε αλλοτινό κατάστημα: στο δάπεδό του βρίσκονται εντειχισμένοι κατά το ήμισυ, ογκώδεις αμφορείς με μεγάλο στόμιο και ο ξεναγός μας εξηγεί ότι  εκεί τοποθετούσαν το λάδι ή το κρασί προς πώληση. Πιο πέρα απαντάμε κατοικία και προφανώς την κουζίνα της, που φέρει πασάτο (Breakfast bar) και απομεινάρια ραφιών.  Βλέπουμε στην πορεία μεγάλες πέτρες με τρύπες βαθιές στο μέσον τους και ακούμε ότι αυτές  έφεραν σίδηρο ή δυνατό πάσσαλο, στο οποίο έδεναν τα ζώα τους οι κάτοικοι, όταν έρχονταν ως εκεί για δουλειές ή ψώνια. Θαυμάζει κανείς όταν σκέπτεται για τους ανθρώπους όλων των εποχών, πόσο πολύ μοιάζουν, τουλάχιστον σε κάποια βασικά πράγματα, που είναι ίσως και τα περισσότερα!

Να και οι ναοί των κατοίκων της Πομπηίας. Φέρουν τεράστιες κολώνες. Απαντά κανείς αγάλματα σε ανοιχτές και υψηλές τοποθεσίες και κάτω να ανοίγεται πράσινη απλωσιά…  Αποδεικνύεται ακόμη μια φορά η ανάγκη των ανθρώπων να επικοινωνούν με κάποιο ‘Ον’, που θεωρούν ανώτερό τους σε όλα, αρχίζοντας από τη θνητή φύση τους ως την ψυχική τους δύναμη και την ικανότητα να πραγματοποιούν τις επιθυμίες τους, όπως πιστεύουν ότι εκείνο το Ον ή τα Όντα μπορεί-ούν  με την βούλησή τους.  Κι αυτό ακόμη ισχύει για πάντα και λέγεται ανάγκη του ανθρώπου… Το θρησκευτικό συναίσθημα είναι κι εδώ παρόν και έντονο! Πολλά από τα αγάλματα Θεών και ηρώων, που βρέθηκαν στην Πομπηία φιλοξενούνται στο μουσείο της Νεάπολης και αλλού.

Όταν αργά το μεσημέρι επιστρέφουμε κατάκοποι από την κούραση και την συγκίνηση περιμένουμε στο εστιατόριο που φέρνει ελληνική επιγραφή, αλλά που ατυχώς δεν σερβίρει καθαρά ελληνικά φαγητά… Επικρατεί και εδώ το συναίσθημα να υποστηρίξουμε έναν συμπατριώτη… και μάλλον εις βάρος μας!

Πριν αποχωρήσουμε από την Πομπηία, επισκεπτόμαστε μαγαζί  που πουλά ποτά κατασκευασμένα από ντόπιους, με κύριο συστατικό το λεμόνι ή άλλα φρούτα.  Αγοράζουμε ένα  Crema Di Limoni αφού προηγουμένως το δοκιμάσαμε για να εγκρίνουμε και να κάνουμε την αγορά του… Μας το προσφέρουν μέσα σε κουτί που φέρει παράσταση μωσαϊκού, προφανώς από την νεκρή περιοχή της Πομπηίας ή του Ηρακλείου,  και περιτύλιγμα που αποδεικνύει την προέλευσή του: Pompei.

Το ταξίδι μας ολοκληρώνεται.  Είναι αργά το απόγευμα.  Προορισμός μας τώρα πια το λιμάνι του Μπάρι (Bari). Ο πλους μας θα είναι ολονύκτιος, θα κοιμηθούμε στις καμπίνες μας, και το πρωί θα είμαστε στην Ελλάδα και στο λιμάνι της αγαπημένης Ηγουμενίτσας[20]! Η εκδρομή μας των εφτά ημερών ολοκληρώνεται με την άφιξή μας στα Γιάννινα το απόγευμα την ίδια ημέρα…

 

Ένας ακόμα σημαντικός σταθμός στη ζωή μας, τη δική μου και  του συντρόφου μου, έχει ήδη πάρει τις διαστάσεις της ανάμνησης.  Εκ των υστέρων και έχοντας καταγράψει κάποια πράγματα από το ταξίδι μας στην Ιταλία, ο σύντροφός μου και εγώ,  μπορώ να πω ότι όλα πήγαν πολύ καλά και ότι ελπίζουμε σε παρόμοιες εκδρομές στο εγγύς μέλλον… Στα σχέδιά μας συμπεριλαμβάνεται μία επίσκεψη στην Ισπανία και κυρίως στις πόλεις: Cordoba και  Barcelona…

Π. Δ. Elles

Τέλος και τω Θεώ Δόξα!

 

 

 

 

Βοηθήματα

1. San Giorgio dei Greci (churches in Venice)
2. San Giorgio. A Greek church in Italy – Tourist Attraction
3. Greek Orthodox Arcdiocese of Italy – Wikipedia, the free encyclopedia

en.wikipedia.org/wiki/Greek_Orthodox_Archdiocese_of _Italy

4. September 2003 /Oxford and the Greek Church in Venice /De Vere Society Newsletter

Transcription copyright  2003  Noemi Magri

5. Archaological Areas of Pompei, Herculaneum and Torre Annunziata – Unesco Wo…

whc.unesco.org/en/list/829

6. Pompei Virtual Tour – slide 7

thecolefamily.com/Italy/Pompeii/slide07.htm

7. lonely planet Italy

8.Οι σημειώσεις μας, του συντρόφου μου και οι δικές μου, τα ημερολόγιά μας και ο θησαυρός μεγάλου αριθμού φωτογραφιών μας, από το ταξίδι μας στην Ιταλία

 

 

 

 

 

 

[1] Η Τασούλα (χωρίς το επίθετό της εδώ), είχε ζήσει αρκετά χρόνια στη Μελβούρνη.

[2] Στις 28/9/2010.

[3] Καλοκαίρι του 1968.

[4] Νύχτα στις 28/9/2010.

[5] Στις 29/9/2010.

[6] Έχει 150 κανάλια.

[7] 13^ος αι.

[8] Όταν ρωτήσαμε για ένα σύντομο ταξίδι σε κάποια από τα κανάλια, το ποσόν που μας ζητήθηκε ήταν ογδόντα-εκατό  ευρώ.  Αυτός είναι κυρίως και ο λόγος που παρά τις χιλιάδες επισκέπτες στην Βενετία πολλοί λίγοι διατίθενται να καταβάλουν ένα τέτοιο ποσόν.   Πολλοί από τους τουρίστες αρέσκονται στο να φωτογραφίζονται με έναν γονδολιέρη καθώς η στολή τους είναι πραγματικά γραφική.

[9] Οι πρώτες μάσκες εφευρέθηκαν για να εξυπηρετήσουν τους γιατρούς, σε μία περίοδο που δεν υπήρχαν πολλοί τρόποι προφύλαξης  από τους ασθενείς, και κυρίως τη δυσοσμία που ανέδυαν, για εύλογες αιτίες.

[10] Στις 30/9/2010.

[11] Built by Arnolfo di Cambio between 1298 and 1314, is the traditional seat of Florentine  Government.

[12] Palazzo degli Uffizi σχεδιάστηκε και χτίστηκε  στα μέσα του 16^ου αι.  από τον Vasari, με την εντολή του Cosimo I de’ Medici.

[13] Κτίστηκε στα μέσα του 16^ου αι.  για να φυλά το χρυσάφι και το ασήμι  της Φλωρεντίας.

[14] Στη Ρώμη, από την 1/10/2010 έως και τις 2/10/2010.

[15] Στις 3/10/2010.

[16] Δεν έχω πολλά στοιχεία γι’ αυτά.  Η ξεναγός μας είχε πει κάποια ονόματα και χρονολογίες τα οποία ατυχώς, δεν κατέγραψα.

[17] Σύμφωνα με τη Ρωμαϊκή παράδοση πρόκειται για ύπαρξη με ανθρώπινο πρόσωπο και στήθος και με κέρατα και πόδια κατσικιού, Collins Pocket Dictionary & Thesaurus, 2004.

[18] Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς θεωρεί ότι το Ηράκλειο ιδρύθηκε από τον Ηρακλή στην επιστροφή του στην Ελλάδα από την Ισπανία (Στήλες του Ηρακλή). Ιδρύθηκε τον 6^ο αι. π. Χ.

[19] Το λίθινο οδόστρωμα στους δρόμους της Πομπηίας είναι κατασκευασμένο από λευκή πέτρα.

[20] Στις 4/10/2010.